Luister gewoon eens naar me!!

Dit wordt gezegd tegen mensen die hun partner of kind vaak echt willen helpen met hun reactie. Ze voelen zich door die boze reactie niet begrepen. Of ze voelden zich al direct aangevallen door wat de ander als eerste zei. Of ze denken dat ze iets zien of weten wat de ander écht ook zo moet zien. Of….

Er gaat in ieder geval iets mis! Je wilt echt ook een goed gesprek, maar je bedoeling komt blijkbaar niet over. En als we niet uitkijken is onze conclusie dat de ander niet luistert, eigenwijs is of het niet snapt. Oftewel, we leggen de bal terug bij de ander. Gelukkig, aan mij ligt het niet…

En om eerlijk te zijn. Ik beheers de theorie heel aardig, maar ik ervaar en doe het ook regelmatig zo in beide rollen. Want ik word ergens door getriggerd, het raakt me in een oude blauwe plek en dan reageer ik zonder even stil te staan bij wat er gebeurt bij mezelf en wat de ander mogelijk bedoelt. Of ik verdraag het gewoon niet om zonder oplossing alleen maar te luisteren.

In de praktijk                                                                         

Jenny heeft last van de 10 kilo die ze het afgelopen anderhalf jaar is aangekomen. Ze is een stress eter en gedurende haar burn-out kon ze de beheersing niet opbrengen om op haar eten te letten. Inmiddels gaat het wat beter met haar en heeft ze een goede start gemaakt met gezonder eten en niet meer snoepen. Daar is ze trots op. Na vier dagen gaat ze op de weegschaal staan en blijkt maar twee ons te zijn afgevallen… Ze had echt gehoopt dat er wel een pond af zou zijn. Ze klaagt haar nood bij haar vriend. ‘Ik eet al dagen bijna niks en het helpt gewoon niks!!’ Haar vriend reageert met ‘ Je bent pas vier dagen bezig en je beweegt ook amper. Ik zei toch al, je moet gaan sporten.’ Boos loopt ze weg. Verbaasd blijft hij achter…

Wat we allemaal willen

Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde. Namelijk begrepen worden en gehoord worden. Gehoord worden in de zin van serieus genomen worden. Merken dat de ander zich in ons verplaatst, zich voorstelt hoe dit voor ons is. We zoeken medeleven!

Als we iets vertellen en merken dat we serieus genomen worden, worden we vaak al rustiger. Want we merken, het doet er blijkbaar toe wat we voelen en vinden, het is te begrijpen, het is dus niet gek. Sterker nog: ‘IK ben niet gek!’ Het haalt vaak onmiddellijk de angel uit de situatie.

Als iets je hoog zit en je wilt het kwijt, vernauwt je blik gemakkelijk. Je zit vol in je eigen ervaring. En als je direct een weerwoord krijgt, mis je iets. ‘Ben ik wel gehoord, ben ik wel serieus genomen, heb je überhaupt een moment stilgestaan bij wat ik zei?!’ Een onbegrepen gevoel leidt ertoe dat je minder oog hebt voor hoe het voor de ander is. Erkenning krijgen voor je gevoelens en mening brengt rust en geeft ruimte in je hoofd en hart. Van daaruit kun je daarna ook open staan voor je gesprekspartner.

Wat we elkaar vaak geven

‘Nee, zo zit het niet. Ik zei tegen je …..  omdat…..’

‘Je moet ook niet altijd….  dan kan het niet anders dan dat….’

‘Hoezo?  Dat doe je zelf ook altijd’

‘Oh, als ik jou was dan zou ik…’

‘Hoe vaak heb ik al niet gezegd dat je….’

‘Misschien zou je…….   eens moeten proberen’

‘Je moet ook begrijpen dat…. ‘

Je vriend, kind, ouder, collega vertelt waar hij last van heeft, wat moeilijk is en we reageren direct. Om allerlei redenen. Je vindt er gewoon iets van, je weet het beter en vaak wil je ook echt helpen. Of je voelt je door wat je verteld wordt, niet begrepen, oneerlijk bejegend of gekwetst.

Een gesprek verandert op deze manier zomaar, met begrijpelijke en vaak goede intenties, in een naar gesprek. Je rolt van het een in het ander en voor je het weet zit je in een ruzie. Je blijft allebei onbegrepen achter. ‘Ik wilde alleen maar vertellen…. ‘ denkt de een. ‘Ik bedoelde alleen maar…’ denkt de ander.

Wat ontbreekt

Wat vaak ontbreekt, is dat we echt luisteren naar en stilstaan bij de ander. Dat vraagt rust en soms zelfbeheersing.

Het is een gegeven dat we makkelijk op eigen gevoeligheden getriggerd worden. We zijn echter ook verantwoordelijk voor het hanteren van onze impulsen. Zeker als we een goed gesprek willen en zelf ook serieus genomen willen worden.

De basis is theoretisch vrij simpel….

• Luister niet alleen naar de precieze woorden, maar ook naar wat iemands bedoeling is. Sta even stil. Wil iemand alleen zijn verhaal kwijt? Even stoom afblazen?  Begrip? Medeleven? Een advies?
• Leef je in. Hoe werkt het bij die ander? Hoe voelt, denkt en redeneert hij?
• Verschillen maken het leven interessant als je ze kunt verdragen. Veel van onze waarheden zijn niet meer dan een persoonlijke opvatting of voorkeur op een bepaald moment.
• Verdraag andermans mening en gevoelens. Manieren van kijken en ervaren bestaan naast elkaar. Ze zijn van gelijke waarde. Jouw ervaring en visie worden niet minder waard als een ander het anders ziet en beleeft.
• Verdraag nare gevoelens. Als een ander iets moeilijks vertelt, is het een hele kunst om dat pijnlijke, moeilijke, onopgeloste, alleen maar te verdragen. Het erbij uit te houden.
• Los niet op. Mensen willen meestal geen oplossing van een ander. Vaak kennen ze die al, kunnen ze er niks mee of is het werkelijke probleem van een heel andere aard.
• Leef gewoon mee! Less is more.

Het  betekent niet dat je dezelfde mening moet hebben of krijgen. Ook zo zou reageren. Het ook zo zou ervaren. Het betekent alleen dat je openstaat voor de ander en zijn perspectief. Dat je dat kunt verdragen naast je eigen manier van kijken en wat het bij je oproept. Dat je wilt geven wat de ander op dat moment zoekt. Begrip, erkenning, aandacht, medeleven. Daardoor komt er rust en meer ruimte in het hoofd van de ander om een situatie of ervaring te onderzoeken of de puzzelstukken vallen zomaar op zijn plek. Er komt vaak ook ruimte voor andere perspectieven. Gehoord worden, verzacht en verbreedt de blik. En soms wilde iemand alleen maar even spuien en is er helemaal geen probleem.

We laten ons teveel leiden door ‘hoe wij denken dat het zit’  en te weinig door ‘wat helpt en is eerst nodig’. We willen graag onze mening kwijt en onszelf verdedigen en hebben er moeite mee om met onze aandacht bij de behoefte van de ander te blijven. We willen te snel. Uiteindelijk betekent vertragen meestal versnellen. Het brengt in ieder geval meer verbinding!