Emotionally focused therapy (EFT)
Emotionally focused therapy is ontwikkeld door Sue Johnson en één van de meest gebruikte vormen van relatietherapie. De grote verdienste van Johnson is dat zij een soort plattegrond van relaties heeft gemaakt waarbij hechtingsbehoeften centraal staan.
Bij relatieproblemen is altijd sprake van specifieke patronen, de zogenaamde duivelse dialogen. Johnson onderscheidt er drie:
- De protestpolka; waarbij de ene partner aanvalt (kritiek, controleren, verwijten…) en de ander zich terugtrekt (vermijden, muur optrekken…) Deze komt het meeste voor.
- Zoek de boef; waarbij beide partners aanvallen, verdedigen, terugslaan. De kern voor beiden is dat het aan de ander ligt
- Verstijf en vlucht; waarbij beide partners zich terugtrekken, afleiding zoeken, hun eigen plan trekken en contact vermijden.
Het ziet er soms rustiger uit, maar de situatie is ten diepste ernstiger, want de intimiteit is grotendeels verdwenen.
In therapie is de eerste stap het verhelderen van de patronen. Ontdekken dat als je partner ……..doet/zegt, jij altijd ……… doet/zegt. Bijvoorbeeld hoe meer controlerend zij is, hoe stiller hij wordt of hoe scherper hij reageert, hoe killer zij wordt, hoe bozer zij doet, hoe meer hij zich terugtrekt achter zijn computer. Dit patroon onderkennen en stoppen is de eerste opdracht.
Tegelijkertijd wordt er voorzichtig stilgestaan bij de onderliggende gevoelens. Wie heel boos is, voelt zich meestal ook niet gezien en serieus genomen. En wie zich terugtrekt, voelt zich vaak onmachtig en heeft vaak het gevoel het niet goed te kunnen doen.
In de volgende fases wordt er verder stilgestaan bij de onderliggende gevoelens en ervaringen en gaan partners meer ontdekken over wat er onder het voor hen lastige gedrag van hun partner ligt. Dit geeft verzachting. Tegelijkertijd hebben beiden verantwoording te leren nemen voor hun eigen gedrag: jezelf én begrijpen én gaan zien wat de impact van je gedrag is op je partner. Stellen leren om stil te staan bij hun gevoelens en daar iets over te zeggen tegen hun partner in plaats van direct te reageren. Persoonlijk worden over jezelf en persoonlijk en duidelijk zijn over wat je fijn vindt en nodig hebt. Partners versterken elkaars proces doordat ze begrip en medeleven tonen aan elkaar. Hierdoor groeit de veiligheid in de relatie en wordt het makkelijker om kwetsbaar te zijn en te delen wat je nodig hebt. Dit leidt tot grotere verbondenheid en meer intimiteit.